Tradycja serwowania 12 potraw na wigilijnym stole jest głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze. Chociaż nie ma jednoznacznej odpowiedzi, skąd dokładnie wzięła się ta tradycja, istnieje kilka teorii.
Najpopularniejsza z nich mówi, że liczba 12 symbolizuje 12 apostołów Jezusa Chrystusa. Inna teoria mówi, że 12 potraw reprezentuje 12 miesięcy w roku, a spożywanie ich zapewnia pomyślność i urodzaj w nadchodzącym roku.
Spis treści
12 potraw na Wigilię – tradycja wigilinej wieczerzy
W polskiej tradycji mamy 12 potraw, ale przyznam szczerze, że warto pomyśleć przede wszystkim o tym, aby przygotować to, co zjemy z przyjemnością i w odpowiedniej ilości. Warto też wziać pod uwagę, że dzieci pomimo naszych najszczerszych starań, raczej niechętnie sięgają po te potrawy. U nas właśnie z tego powodu pojawiły się pierogi wigilijne dla dzieci.
Jakie tradycyjne potrawy stawiamy na wigilijnym stole?
1. Barszcz czerwony z uszkami.
To tradycyjna zupa na bazie buraków, podawana z małymi pierogami (uszkami) z farszem grzybowym.
2. Kapusta z grochem.
To danie przygotowywane z kiszonej kapusty i grochu. W zależności od regionu raz jest więcej grochu, innym razem więcej kapusty. Niektórzy dodają także suszone grzybki. Zostawiam Wam nasz rodzinny przepis:
- 500 g kiszonej kapusty
- 150 g łuskanego grochu
- 40 g masła
- 1 cebula
- 40 g suszonych grzybków
- sól, pieprz do smaku
- Groch zalej na kilka godzi, a najlepiej na noc, aby napęczniał.
- Grzybki także zalej niewielką ilością wody.
- Ugotuj groch, odcedź i przetrzyj prze sito.
- Namoczone grzybki ugotuj, drobno pokrój. Nie wylewaj wywaru z gotowania.
- Ugotuj kapustę i odparuj wodę. dodaj wywar z grzybków.
- Na maśle podsmaż pokrojoną cebulę.
- Połącz ugotowaną kapustę, cebulę, przetarty groch i pokrojone grzybki.
- Wszystko wymieszaj i dopraw do smaku.
3. Karp smażony lub w galarecie
Karp jest tradycyjną rybą podawaną na Wigilię w Polsce.
Ma swoich zwolenników. Ja niezmiernie cieszę się, że można zamówić filety/płaty z karpia i nie martwić się pełną obróbką.
Zamiast tradycyjnego smażonego karpia częściej wybieramy rybę pieczoną w papilotach lub pieczonego karpia z masłem.
4. Pierogi z kapustą i grzybami
Te popularne pierogi są często podstawowym daniem na wigilijnym stole.
Jedno z dań, które pojawia się cały rok na stołach. Tutaj farszem może być zarówno kapusta z grzybkami, jak i same grzyby, czy sama kapusta. Dla dzieci wybierzcie, coś co zjedzą czyli np pierogi z jagodami, czy owocami suszonymi.
5. Ryba po grecku, która z Grecją nie ma nic wspólnego 🙂
Najlepszy przepis na rybę po grecku!
6. Ryba w sosie śmietanowym.
Innym popularnym daniem rybnym jest ryba podawana w sosie śmietanowym.
7. Kompot z suszu
Mój koszmar dzieciństwa i ulubiony napój dziś.
Tradycyjny napój przygotowywany z suszonych owoców, często podawany do wigilijnej kolacji.
- 700 g mieszanki suszonych owoców (jabłek, gruszek, śliwek, moreli) – zawsze dodaję 1 – 2 śliwki wędzone
- 2 figi suszone
- opcjonalnie świeża lub suszona żurawina
- woda
- 1 laska cynamonu
- łyżka goździków
- 2 – 3 gwiazdki anyżu
- 4 – 5 plastrów pomarańczy
- 2 – 3 łyżki soku z cytryny
- miód do smaku
8. Makowiec
To tradycyjne ciasto z makiem, często podawane na deser.
9. Kutia
Staropolskie danie z maku, pszenicy, miodu i suszonych owoców.
Rzadko u nas gości, ale jeśli już się pojawia to sięgam po sprawdzony przepis na kutię.
10. Zupa grzybowa
Zupa przygotowywana na bazie suszonych grzybów leśnych. Nie przepadam, a odkąd są dzieci to tym bardziej nie robimy.
11. Śledzie
Śledzie mogą być podawane na wiele sposobów – w oleju, w śmietanie, czy jako rolmopsy. U nas pojawiają się w kilku opcjach na wigilijnym stole i zdecydowanie gustuję w tych w oleju, ewentualnie jako składnik sałatki. Najlepsze przepisy na świateczne śledzie.
12. Piernik, pierniczki i wszystkie ciastka korzenne
Kocham i mogłabym piec w ogromnych ilościach. To ciasto przyprawione mieszanką przypraw korzennych, często dekorowane lukrem lub polewą czekoladową. Mamy kilka swoich sprawdzonych sposobów na dekorację pierniczków i najlepszy przepis na pierniki na miodzie, które nie muszą leżakować.
Pamiętaj, że składniki i potrawy mogą się różnić w zależności od regionu Polski i tradycji rodzinnych.
Symbolika potraw wigilijnych
Każda z potraw ma swoje znaczenie i symbolikę. Dziś rzadko już zwraca się na to uwagę jednak jeszcze moja babcia czy mama pamiętają znaczenie tych potraw na stole wigilijnym. Coraz rzadziej na stole można spotkać też 12 potraw. KIedyś wyczekiwano tego dnia, aby zjeść więcej. Dziś te 12 potraw na wigilijnym stole to zbyt dużo i wiele osób rezygnuje na poczet praktycznego podejścia.
- Barszcz symbolizuje powodzenienowe życie i odrodzenie.
- Zupa grzybowa – grzyby mają łączyć świat żywych ze światem zmarłych.
- Karp oraz inne ryby są znakiem chrześcijańskim, a ich obecność na stole ma przypominać o Jezusie Chrystusie, przynosić długowieczność.
- Kutia jest symbolem dostatku i płodności. Symbolizująca pojednanie z Bogiem.
- Kompot z suszu ma przynosić zdrowie i pomyślność. Symbolizuje pokój, miłość i zdrowie.
- Kluski z makiem – oznaczają dostatek i płodność; mak jest symbolem obfitości.
- Groch z kapustą – ma zapewniać siły witalne oraz chronić przed chorobami; groch symbolizuje płodność.
- Pierogi z kapustą i grzybami – według dawnych wierzeń, jedzenie tych pierogów miało przynieść nadprzyrodzone moce na cały rok.
- Kapusta – symbolizuje trwałość sił życiowych oraz zdrowie; kapusta dodaje wigoru i sił na nadchodzący rok.
